Biogramy

  

Janusz Brochwicz – Lewiński


Janusz Brochwicz – Lewiński ps. „Gryf”, dowódca II. plutonu 1. kompanii, dowódca obrony Pałacyku Michlera.

Urodzony 17 września 1920 r. w Wołkowysku. Pochodzi z rodziny szlacheckiej o średniowiecznych korzeniach, ojciec Stanisław, matka Jadwiga z domu Piechocińska. W dzieciństwie uczeń szkoły powszechnej, gimnazjum i liceum w Wołkowysku (ukończył je w 1938 r.).

Elew Szkoły Podchorążych Piechoty, w czasie Wojny Obronnej 1939 r. kapral podchorąży 76 pp w Grodnie, 18 września 1939 r. dostał się do niewoli rosyjskiej, z której zbiegł cudem unikając śmierci.

Od 1940 r. w konspiracji ZWZ, a później AK w Lublinie i Puławach. Po wsypie w lecie 1942 r. walczył w oddziale partyzanckim por. Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora”. W styczniu 1944 r. na polecenie dowódcy „Kedywu” KG AK płk. Emila Fieldorfa ps. „Nil” skierowany jako instruktor do służby w kompanii „Pegaz”, późniejszym batalionie „Parasol”.

Akcje w okresie konspiracji:

a) 10 lipca 1944 r. dowodził akcją specjalną polegającą na rekwizycji medykamentów w tzw. Aptece Wendego,

b) 15 lipca próba zdobycia samochodu (nieudana).

W czasie Powstania Warszawskiego dowódca II. plutonu 1. kompanii. Legendarny dowódca obrony Pałacyku Michla (Michlera) na ul. Wolskiej 40, która przeszła do historii batalionu „Parasol” i walk powstańczych. Ciężko ranny 8 sierpnia 1944 r. na Cmentarzu Ewangelickim, nie brał już udziału w walkach.

Awansowany do stopnia podporucznika (ze starszeństwem od 15.VIII.1944 r.), zostaje 13.VIII.1944 r. odznaczony za wybitne męstwo Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy.

Po wyjściu z niewoli nie wrócił do kraju, początkowo służył w polskiej 1 Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej, później wstąpił do armii brytyjskiej (3. Pułk Królewski Huzarów), służył m.in. w gwardii przybocznej Jego Królewskiej Mości Jerzego VI. Działał również m.in. w Palestynie i Sudanie jako agent wywiadu.

Po opuszczeniu armii był przez 15 lat kwatermistrzem i oficerem administracyjnym w jednej z brytyjskich szkół wojskowych. Od przejścia na emeryturę w 1985 r. pracował dorywczo jako tłumacz w ambasadzie brytyjskiej w Bonn i konsulacie brytyjskim w Kolonii.

Od 2002 r. ponownie w Polsce. Odznaczony British Empire Medal (BEM), Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Kampanii Wrześniowej oraz Złotym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”.

Honorowy Obywatel Miasta Stołecznego Warszawy.

3 maja 2008 r. awansowany przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego do stopnia generała brygady.

Odszedł na wieczną wartę 5 stycznia 2017 r.

12 stycznia 2017 r. został awansowany pośmiertnie przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę do stopnia generała dywizji.